Ժիրայր Ավետիսյան

Ժիրայր Ավետիսյան (նոյեմբերի 21, 1932 - դեկտեմբերի 26, 2001), հայ բանաստեղծ, արձակագիր, դրամատուրգ, թարգմանիչ, ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1962-ից։ «Սիմոն որդի Սիմոնի» հեքիաթ-վեպի, «Շիվու Ավագի երկրային արկածները» ֆանտաստիկ վեպի հեղինակ։

Քաղվածքներ

• - Հոգեհաց են տալու,- ասաց Աշխենը,- գարնանը, երբ իմ տատը մեռավ, մեր տանն էլ...

- Ի՞նչ,- հարցրեց Մայան։

Բայց Անուշիկը չպատասխանեց։ Նա ո՛չ այդ բառն էր կարգին հասկանում, ո՛չ էլ այդ հոգեհացի իմաստը։ Հիշում էր, որ տանը մի անգամ խոսք է եղել այդ մասին, և ամեն անգամ բոլոր մեծերն ասում էին, թե բոլորովին ավելորդ բան է այդ հոգեհացը, որ եկել է հեռավոր հեթանոսական դարերից։ Անուշիկը բառ առ բառ կարող էր կրկնել մորաքույր Ցողիկի և հայրիկի խոսքերը։ Մորաքույր Ցողիկն ասաց. «Հարազատները վշտից ջարդված վերադառնալով գերեզմանոցից, պիտի սեղան բաեն, պիտի նստեն ու լսեն կես-հարբած մարդկանց երկար-բարակ բաժակաճառերը։» Իսկ հայրիկն ասաց. «Զարմանալի ժողովուրդ ենք, ամեն ինչ ուտել-խմելով ենք արտահայտում։ Մարդ է ծնվում, ուտում-խմում ենք ուրախությունից, մարդ է մեռնում, ուտում-խմում ենք տխրությունից»։ Այդպես էին խոսում բոլոր մեծերը, բայց հիմա երևի նրանցից ոչ մեկը չէր հիշում, թե ինչ է ասել այն ժամանակ։

• - Մորաքույր Ցողիկ,- հարցրեց Անուշիկը,- ձեր տատիկը վաղո՞ւց է մահացել։

- Ի՞մ տատիկը...- Մորաքույր Ցողիկը ցնցվեց, հետո հանգցրեց ծխախոտըև կամացուկ շարունակեց։- Վաղուց, շա՛տ վաղուց։ Ես նրան չեմ տեսել... Բայց նա չի մահացել, Անուշիկս։ Նրան սպանել են, երբ... երբ իմ տարիքին էլ չի եղել...

- Սպանե՞լ են։

- Շատ-շատերի հետ։ Նա գերեզման էլ չունի...

- Ովքե՞ր են սպանել... ֆաշիստնե՞րը։

- Այո՛, նրանք էլ ֆաշիստներ են եղել, թեև ուրիշ անունով էին կոչում։

- Ի՞նչ անունով։

- Պարապի՛ր, պապապի՛ր։ Կգա ժամանակը, և ամեն ինչ կիմանաս։

• - Ինչո՞ւ ես գնում,- հարցրեց մայրիկը։

- Տանն ինձ են սպասում հիշողությունները,- ասաց մորաքույր Ցողիկն ամենայն լրջությամբ և հայտարարեց։- Վաղը ես էլ կգամ թաղմանը։- Հետո բացատրեց։- Ամեն մի պառավի թաղման գնալիս թվում է, թե իմ տատի թաղմանն եմ մասնակցում...

Տես նաև

• Շիվու Ավագի երկրային արկածները