Մետաքսե
հայ արձակագիր, բանաստեղծ
Մետաքսե (Մետաքսե Պողոսյան, դեկտեմբերի 23, 1926 — օգոստոսի 10, 2014), հայ բանաստեղծուհի, գրող։
Քաղվածքներ
խմբագրել
- Գիրքը ոչ միայն գրադարաններ է լցնում, այլև հոգիների դատարկությունը[1]։
- Ամուսին չունեցող կինը նման է անգմբեթ եկեղեցու...[1]
- Սիրուհին նման է հովանոցի, որի անհրաժեշտությունը զգում ես անձրև օրերին...[1]
- Առնականությունից զուրկ տղամարդու դժբախտությունը չափվում է կանացիություն չունեցող կնոջ աղքատությամբ...[1]
- Եթե ուզում ես ճանաչել մարդուն, տուր նրան պաշտոն...[1]
- Կնոջ ամենասուրբ առաքինությունը մայրությունն է...[1]
- Մարդու հարստության տարածքը չափվում է ոչ թե մարմնի, այլ՝ հոգու կապվածքներով[1]։
- Կանացիությունը բնության պարգևած այն զենքն է, որով ամենաթույլ կինը կարող է ստրկացնել աշխարհի ամենազորեղ տղամարդուն[1]։
- Ժամանակից պետք է օգտվել առանց պատառաքաղի[1]։
- Կնոջ համար չկա ավելի ամոթաբեր բան, քան սեփական մարմնի զարդերով պճնել անձնական հաջողությունների տոնածառը[1]։
- Եսասիրությունը ինքնասիրության քաղցկեղ է, որ վնասում է ուրիշների առողջությունը[1]։
- Գիրքը կյանքի հետ շփվելու այն կայծքարն է, որը ցրում է տգիտության խավարը[1]։
- Այնտեղ, որտեղ խոսում է շահը, այնտեղ պապանձվում է ազնվությունը[1]։
- Ծիծաղը զգայարանների ներքին ծափահարությունների արձագանքն է, որ շուրթերի սրբագրումներով ձայնագրվում է ատամների ստեղնաշարին[1]։
- Անսպասելի հարվածից մարդը ոչ միայն կորցնում, այլ նաև գտնում է իրեն[1]։
- Կանայք աշխարհի ամենանուրբ ջերմաչափերն են, որոնք տղամարդու թևերի տակ միայն կարող են ցույց տալ սիրո ամենաբարձ ջերմաստիճանը[1]։
- Հոգու և մարմնի միջև եղող անդունդը լցվում է միայն հողով[1]։
- Կնոջ գեղեցկությունը բնության պարգևած այն հարստությունն է, որի տոկոսները վայելում են տղամարդիկ[1]։
- Երջանկությունը երանավետ պահերի խաբկանք է՝ պարուրված լուսավոր ցնորքների հավիտենությամբ[1]։
- Գրքի խուլ ու համրությունը պայմանավորված է ընթերցողի հոգու լսողութայմբ[1]։
- Հեռատեսությունը ներքնատեսության ճառագումի մագնիսացումն է[1]։
- Խիղճը Աստծու ստվերն է մարդու մեջ[1]։
- Փառասիրությունը փողասիրությունից ծանր հիվանդություն է, որի մետաստազները քայքայում են մարդկանց հոգևոր օրգանիզմը[1]։
- Տրամաբանությունը բանականության զենքն է[1]։
- Հայրենապաշտությունը մարդու արյունակցական արմատների հավասարումն է, գումարած նրա զոհողությունների քառակուսին[1]::
- Պոեզիան աստծո պարգևած այն սուրբ շնորհն է մարդկությանը, որով լցվում են սրտերն ու հոգիների դատարկությունը[2]։
- Տարիքս զգույշ կերավ ինձ ներսից,
- Ամեն փող իր շահը ունի,
- Ամեն հող իր բահը ունի,
- Ամեն դող իր մահը ունի...[3]
- Ամենաճիշտը՝ ճիշտն է աշխարհում,
- Խիղճն է աշխարհում, սիրտն է աշխարհում։
- Սխալական է մարդն ամենաճիշտ
- Ամենաճիշտը՝ բնությունն է միշտ...[3]
- Ախ, կրկնվում է կյանոքւմ ամեն ինչ, բացի մեր կյանքից...[3]
- Հիմա ձյուներիս դռանն եմ հասել
- Եվ հորդորում են թե ծեր, թե ջահել,
- Որ ես դիմանամ ամեն մի բանի,
- Թե չէ օրերս ցուրտը կտանի...[3]
- Կյանքի, պայքարի լուսավոր շաղով, -
- Դատարկվել է պետք լցվելու համար...[3]
- Հակառակորդներ ինչքան շատ լինեն,
- Այնքան ավելի կզորեղանաս,
- Այնքան ավելի կթևավորվես ճախրանքի համար[3]։
- Ամեն մարդու մեջ կա մի արարիչ,
- Բայց քանի՜ մարդ կա ամեն մարդու մեջ...[3]
- Համբույրների մեջ շուրթեր չեն միայն
- Քամին պատռում է սավանն ամպերի,
- Երկնքի փեշն է ուզում կարկատել,
- Ու քաշքշում է, որ զոռով բերի
- Արևի ոսկե կծիկից մի թել...[4]
- Ձյան արցունքների կաթիլից մի զով գարուն է ծնվում...[4]
- Սիրահարվում ես, տարվում անսահման,
- Երբ որ չես թերթել, նրան չգիտես,
- Մեկ էլ սիրում ես իմաստունի պես,
- Երբ ճանաչում ես, լավ գիտես նրան...[4]
- Ջահելությունս դարձավ ինձ ընկեր,
- Անցանք սահմաններ, ծովեր ու ցամաք,
- Մաքառումներով ինչքան ելանք վեր,
- Այնքան ավելի հոգով ամրացանք[4]։
Մետաքսեի մասին
խմբագրել- Շատ քիչ շնչեցի Հայաստանի օդը, սակայն շատ ապրեցի այնքան արշավանքներով լի մի պատմություն։ Եվ երբեք չեմ մոռանա, թե ինչպես նրբագեղ տիկին Մետաքսեի ձայնի շնորհիվ, նրա հողը և բոլոր եկեղեցիներն ինձ համար երգեցին հին ու մոռացված օրհներգեր։ Միշտ էլ զգալու եմ այս երկրի սուրբ քարերի կարոտը։ Հարգանք քեզ և ամբողջ Հայաստանին[1]։
- Գեորգե Իստրատե, Բուխարեստ, 26.10.1974
- Մետաքսեի էներգիան հերիք է ոչ միայն Հայաստանին, այլև ամբողջ Խորհրդային Միությանը[1]։
- Չակ Դյուլան, հունգարացի գրող
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 1,16 1,17 1,18 1,19 1,20 1,21 1,22 1,23 1,24 1,25 1,26 Հակոբյան Արմինե, Մկրտչյան Սոկրատ, Հովակիմյան Լուսիկ, eds. (2006)։ Մետաքսե: Ճակատագրական կին: Հոդվածներ, նամակներ, կարծիքներ, բանաստեղծություններ, փաստեր: Կենսամատենագիտություն։ Երևան: Զանգակ-97։ ISBN 9789994111428
- ↑ Արդի հայ քնարերգություն Հայաստան-Արցախ, Երևան, ՀԳՄ հրատ., 2008թ, 520 էջ (էջ 45)
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 Մետաքսե: Զգույշ, սիրտ է: «Հայաստան» հրատարակչություն, Երևան, 1974:
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Մետաքսե: Նվիրում: «Հայաստան» հրատարակչություն, Երևան, 1968:
